Regulamin sędziego PZPS

§1

Regulamin niniejszy określa w szczególności: 

1. zasady przyznawania licencji sędziego piłki siatkowej w odmianie halowej (określanego dalej jako „sędzia”) i certyfikatu sędziego na sezon,
2. zasady nadawania klas sędziowskich oraz uprawnień sędziowskich,
3. uprawnienia i obowiązki sędziów Polskiego Związku Piłki Siatkowej (określanego dalej jako „PZPS”),

  

§2

Rozgrywki PZPS oraz wojewódzkich Związków Piłki Siatkowej (określanych dalej jako „WZPS”) mogą sędziować wyłącznie osoby posiadające łącznie licencję sędziego piłki siatkowej oraz certyfikat sędziego na sezon przyznane na zasadach określonych w niniejszym Regulaminie.

 

§ 3 

1. Licencje sędziów piłki siatkowej wydają Zarządy WZPS na wniosek Wydziału Sędziowskiego WZPS (określanego dalej jako „WS WZPS”), a pozbawiać jej mogą:
   1. Zarząd PZPS – dotyczy sędziów szczebla centralnego,
   2. Zarządy WZPS – dotyczy pozostałych sędziów zamieszkałych na obszarze objętym właściwością miejscową Zarządu danego WZPS.
2. Licencję sędziego piłki siatkowej można przyznać osobie, która:
   1. ukończyła 16 lat (przy czym osoba małoletnia musi przedstawić pisemną zgodę opiekuna prawnego na pełnienie funkcji sędziego),
   2. nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie ścigane z oskarżenia publicznego,
   3. pisemnie zobowiąże się do przestrzegania postanowień statutów i regulaminów PZPS, CEV i FIVB, w tym także do poddania się odpowiedzialności dyscyplinarnej,
   4. ukończyła kurs dla kandydatów na sędziów oraz zdała egzamin sędziowski z wynikiem pozytywnym.

  

§ 4 

1. Certyfikat sędziego na sezon jest dokumentem potwierdzającym właściwe przygotowanie do prowadzenia zawodów w danym sezonie rozgrywkowym, w tym ukończenie z wynikiem pozytywnym szkolenia sędziowskiego oraz wykazanie się właściwym stanem zdrowia.
2. Certyfikat sędziego wydają:
   1. PZPS - sędziom szczebla centralnego,
   2. WZPS - pozostałym sędziom zamieszkałym na terenie swojego działania.
3. Aktualny certyfikat sędziego uprawnia do bezpłatnego wstępu na zawody piłki siatkowej na obszarze działania związku, który go wydał, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej.

  

§ 5 

1. Sędziom PZPS nadawane są klasy sędziowskie:
   1. kandydat na sędziego,
   2. klasa III,
   3. klasa II,
   4. klasa I,
   5. klasa związkowa,
   6. klasa państwowa.
2. Klasy kandydata na sędziego, III, II i I nadaje Zarząd WZPS na wniosek WS WZPS, na terenie którego sędzia prowadzi zawody.
3. Klasy sędziego związkowego i państwowego nadaje Zarząd PZPS na wniosek Wydziału Sędziowskiego PZPS (określanego dalej jako „WS PZPS”).

  

§ 6 

1. Klasę kandydata na sędziego nadaje się wraz z licencją sędziego piłki siatkowej, za wyjątkiem przypadku opisanego w punkcie 2.a).
2. Klasę III można nadać osobie, która alternatywnie:
   1. wykazała się na kursie dla kandydatów na sędziów wysokimi umiejętnością oraz zdała egzamin sędziowski z wynikiem bardzo dobrym – wraz z nadaniem licencji sędziego,
   2. w ciągu roku od uzyskania klasy kandydata na sędziego wykazała się zdyscyplinowaniem i dobrymi umiejętnościami sędziowskimi.
3. Klasę II można nadać sędziemu, który łącznie spełnia następujące warunki:
   1. wykazuje dobrą znajomość przepisów gry w piłkę siatkową,
   2. cechuje się nienagannym wypełnianiem obowiązków sędziego,
   3. uczestniczy aktywnie w prowadzeniu zawodów,
   4. posiada przez co najmniej pół roku nadaną klasę III.
4. Klasę I można nadać sędziemu, który łącznie spełnia następujące warunki:
   1. wykazuje dobrą znajomość przepisów gry,
   2. cechuje się nienagannym wypełnianiem obowiązków sędziego,
   3. uczestniczy aktywnie w prowadzeniu zawodów,
   4. posiada przez co najmniej pół roku nadaną klasę II.
5. Klasa związkowa może być nadana sędziemu szczebla centralnego klasy I, jeżeli spełnia on łącznie następujące warunki:
   1. posiada co najmniej 2-letni staż sędziego szczebla centralnego,
   2. sędziował na szczeblu centralnym co najmniej 36 spotkań, w tym jako sędzia pierwszy co najmniej 18 spotkań.
6. Klasa państwowa może być nadana sędziemu szczebla centralnego klasy związkowej, jeżeli spełnia on co najmniej jeden z warunków:
   1. sędziował co najmniej 24 spotkania (w tym co najmniej 12 jako sędzia I) w najwyższej klasie rozgrywkowej kobiet lub mężczyzn,
   2. aktywnie uczestniczył w sędziowaniu zawodów szczebla centralnego przez co najmniej 10 lat, był zdyscyplinowanym i dyspozycyjnym sędzią oraz posiada uprawnienia do prowadzenia zawodów co najmniej najwyższej klasy rozgrywkowej kobiet oraz I ligi mężczyzn,
   3. aktywnie uczestniczył w sędziowaniu zawodów szczebla centralnego przez co najmniej 15 lat, był zdyscyplinowanym i dyspozycyjnym sędzią.

  

§ 7 

1. Sędzia klasy I może uzyskać uprawnienia do prowadzenia zawodów szczebla centralnego, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:
   1. posiada klasę I przed przystąpieniem do egzaminu dla kandydatów na sędziego szczebla centralnego,
   2. uczestniczył aktywnie w sędziowaniu meczów w najwyższej klasie rozgrywek w macierzystym WZPS,
   3. w roku przystąpienia do egzaminu dla kandydatów na sędziego szczebla centralnego nie przekroczył 32 roku życia,
   4. posiada co najmniej średnie wykształcenie,
   5. zdał z wynikiem pozytywnym egzamin dla kandydatów na sędziego szczebla centralnego.
2. WS PZPS może dopuścić do egzaminu dla kandydatów na sędziego szczebla centralnego sędziego, który w roku przystąpienia do egzaminu dla kandydatów na sędziów szczebla centralnego przekroczył 32 rok życia, jeżeli nie przekroczył on 40 roku życia i w okresie poprzednich pięciu lat był zawodnikiem lub trenerem zespołu grającego co najmniej w najwyższej klasie rozgrywkowej w województwie.
3. W roku, w którym sędzia, z wyłączeniem sędziów kwalifikatorów, kończy 60 rok życia, traci uprawnienia do sędziowania zawodów szczebla centralnego z dniem 31 grudnia tego roku i zostaje wycofany z listy sędziów szczebla centralnego.
4. W roku, w którym sędzia, z wyłączeniem sędziów kwalifikatorów szczebla centralnego, kończy 70 rok życia, traci z dniem 31 grudnia tego roku, uprawnienia do sędziowania zawodów piłki siatkowej w rozgrywkach organizowanych przez WZPS jako sędzia I, II i liniowy, chyba, że Zarząd WZPS, w którym sędzia sędziuje, postanowi inaczej.

  

§ 8 

1. Sędziów kwalifikatorów szczebla centralnego powołuje Zarząd PZPS na wniosek WS PZPS spośród obecnych lub byłych sędziów szczebla centralnego, którzy w roku powołania ukończyli nie więcej niż 75 rok życia.
2. Sędziowie kwalifikatorzy szczebla centralnego są sędziami szczebla centralnego.
3. Sędzia kwalifikator szczebla centralnego:
   1. w czasie zawodów pełni funkcję sędziego głównego,
   2. ocenia pracę sędziów zgodnie z zasadami określonymi przez WS PZPS,
   3. po zakończeniu zawodów omawia z komisją sędziowską najważniejsze sytuacje meczowe i decyzje podjęte przez poszczególnych sędziów, wskazuje obszary wymagające doskonalenia przez sędziów, wskazuje ich mocne i słabe strony, odpowiada na pytania komisji sędziowskiej oraz udziela stosownych wyjaśnień.

  

§ 9 

1. Sędzia szczebla centralnego może posiadać uprawnienia do sędziowania następujących klas rozgrywkowych:
   1. najwyższej klasy rozgrywkowej mężczyzn (grupa uprawnień A1),
   2. najwyższej klasy rozgrywkowej kobiet oraz I ligi mężczyzn (A2),
   3. I ligi kobiet (B),
   4. II ligi kobiet oraz II ligi mężczyzn (C).
2. Uprawnienia do sędziowania zawodów szczebla centralnego są nadawane na każdy sezon rozgrywkowy przez WS PZPS.
3. Sędzia posiadający uprawnienia do sędziowania zawodów określonych w punkcie 1. może być nominowany na zawody szczebla centralnego niższych klas rozgrywkowych.
4. WS PZPS może odwołać sędziego z zawodów, na które był on nominowany.
5. WS PZPS przed każdym sezonem rozgrywkowym ogłasza szczegółowe zasady weryfikacji uprawnień sędziowskich. W przypadku braku nowych zasad, obowiązują zasady z poprzedniego sezonu.

  

§ 10

1. Sędzia ma prawo korzystać z urlopu sędziowskiego, tj. okresu nieprzerwanej niedyspozycyjności przez okres co najmniej 3 (trzech) miesięcy. Wskazanie w taki sposób swojej niedyspozycyjności jest równoznaczne ze skorzystaniem z urlopu sędziowskiego na ten okres.
2. Jeden urlop sędziowski nie może trwać dłużej niż jeden rok, a w przypadku urlopu związanego z urodzeniem dziecka – nie dłużej niż dwa lata. Łączny czas trwania urlopów sędziowskich, nie licząc urlopów związanych z urodzeniem dzieci, nie może przekroczyć dwóch lat w ciągu dziesięciu kolejnych lat działalności sędziowskiej. Przypadki dłuższych urlopów każdorazowo rozpatrywać będzie indywidualnie WS PZPS.
3. Dla sędziów będących jednocześnie członkami sztabu trenerskiego, sztabu medycznego bądź zawodnikami zespołów występujących w rozgrywkach szczebla centralnego, urlop nie może trwać dłużej niż trzy lata, a łączny czas trwania urlopów sędziowskich nie może przekroczyć czterech lat w ciągu dziesięciu kolejnych lat działalności sędziowskiej. Sędzia powracający do czynnego sędziowania po urlopie sędziowskim obejmującym dwa lub więcej sezonów, na kolejny sezon otrzymuje uprawnienia o jeden szczebel niższy niż posiadał po sezonie, po którym udał się na urlop, jednak nie niższe niż uprawnienia w grupie C.

 

§ 11

1. Sędziowie z uprawnieniami do sędziowania najwyższej klasy rozgrywkowej kobiet lub mężczyzn mogą być kierowani na kurs dla kandydatów na sędziów międzynarodowych organizowany przez CEV / FIVB.
2. Wnioski do FIVB zgłasza Zarząd PZPS na podstawie propozycji WS PZPS.

 

§ 12 

1. Zasłużonym dla rozwoju piłki siatkowej w Polsce sędziom i byłym sędziom może być nadana godność Sędziego Honorowego Polskiego Związku Piłki Siatkowej.
2. Zasady i tryb przyznawania godności Sędziego Honorowego PZPS określa Załącznik Nr 1 do niniejszego Regulaminu.

  

§ 13

Sędziowie PZPS są zobowiązani do:

1. godnego reprezentowania PZPS i WZPS,
2. stosowania się do ustaleń Wydziału Sędziowskiego PZPS i WZPS, w tym w zakresie:
   1. a) delegowania na zawody,
   2. b) prawidłowego rozliczania delegacji lub wynagrodzenia sędziowskiego,
   3. c) dyscypliny,
   4. d) szkolenia i zaliczenia obowiązkowego egzaminu,
3. znajomości aktualnych przepisów gry w piłkę siatkową i dokumentów pokrewnych (tj. Księga Przypadków, Wytyczne i instrukcje sędziowania itp.) oraz prawidłowego ich stosowania podczas sędziowania zawodów siatkówki,
4. posiadania aktualnie wymaganych dokumentów uprawniających do sędziowania zawodów piłki siatkowej,
5. prowadzenia zawodów siatkówki szczebla centralnego, na które zostali wyznaczeni przez WS PZPS,
6. przestrzegania etycznego sposobu bycia podczas trwania delegacji sędziowskiej,
7. dbania o estetyczny wygląd,
8. występowania podczas trwania delegacji sędziowskiej w stosownym stroju i sędziowania w obowiązującym stroju sędziowskim,
9. uczestniczenia w corocznych szkoleniach centralnych organizowanych przez WS PZPS,
10. zapoznawania się z informacjami zawartymi w komunikatach WS PZPS,
11. w przypadku niemożności sędziowania zawodów zgodnie z nominacją WS PZPS niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie WS PZPS.
12. udziału w wyborach Przewodniczących Wydziału Sędziowskiego PZPS i WZPS.

 

§ 14 

Sędziemu PZPS przysługuje prawo do:

1. otrzymania ze strony organizatorów zawodów niezbędnej pomocy i ochrony osobistej przed zawodami, w czasie ich trwania oraz po zawodach,
2. otrzymania wynagrodzenia oraz zwrotu kosztów delegacji na zawody zgodnie z obowiązującymi przepisami,
3. uzasadnionego zgłoszenia czasowej niedyspozycyjności do sędziowania zawodów szczebla centralnego,
4. uczestnictwa w drugim terminie obowiązkowego egzaminu w uzasadnionym i usprawiedliwionym przypadku nieobecności w pierwszym terminie lub w przypadku niezaliczenia egzaminu w pierwszym terminie.

  

§ 15

Pozbawienie wydanych przez PZPS i WZPS licencji, klasy i uprawnień sędziego PZPS i WZPS następuje w przypadku:

1. ubezwłasnowolnienia prawomocnym orzeczeniem sądu,
2. pozbawienia praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
3. skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego,
4. rażącego naruszenia niniejszego Regulaminu lub Regulaminu Sędziego WZPS,
5. nieotrzymania w ciągu roku od uzyskania licencji sędziego piłki siatkowej co najmniej klasy III.

 

§ 16

1. Sędziowie naruszający obowiązujące regulaminy podlegają odpowiedzialności na zasadach określonych w Regulaminie Dyscyplinarnym PZPS, regulaminach dyscyplinarnych organizatora rozgrywek zawodowych oraz regulaminach dyscyplinarnych WZPS.
2. Kary nałożone na sędziego szczebla centralnego przez WZPS nie obowiązują na szczeblu centralnym.

 

§ 17

Prawo interpretacji oraz rozstrzyganie spraw nieobjętych niniejszym Regulaminem przysługuje WS PZPS.

 

§ 18 

1. Regulamin wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia przez Zarząd PZPS.
2. Równocześnie przestaje obowiązywać Regulamin Sędziego PZPS zatwierdzony uchwałą Zarządu PZPS nr 50/2021 z 5 maja 2021 r..

  

Załączniki:

1. Załącznik Nr 1 Regulamin Sędziego Honorowego PZPS

 

Regulamin zatwierdzono Uchwałą Zarządu PZPS z dnia 25 września 2024 roku

Załącznik Nr 1 do Regulaminu Sędziego PZPS

 

REGULAMIN SĘDZIEGO HONOROWEGO PZPS

  

1. Godność Sędziego Honorowego PZPS nadaje Zarząd PZPS w formie zatwierdzenia odpowiedniej uchwały WS PZPS.
2. Sędzią Honorowym może zostać sędzia lub były sędzia PZPS w uznaniu szczególnych zasług dla rozwoju piłki siatkowej w Polsce.
3. Godność Sędziego Honorowego PZPS nadaje się co do zasady sędziom kończącym czynne sędziowanie zawodów siatkówki szczebla centralnego lub kończącym aktywną działalność sędziowską.
4. Kandydat do godności Sędziego Honorowego PZPS powinien spełniać łącznie następujące warunki:
   1. posiadać co najmniej 20-letni staż sędziowski w siatkówce oraz minimum klasę związkową,
   2. wyróżniać się aktywnością w działalności sędziowskiej WZPS i na szczeblu centralnym oraz w wypełnianiu obowiązków określonych w Regulaminie sędziego PZPS,
   3. uczestniczyć w działalności organizacyjnej związanej z rozwojem siatkówki w Polsce w okresie nie krótszym niż 10 lat,
   4. posiadać prawa publiczne oraz nieskazitelną opinię pod względem etycznym.
5. W wyjątkowych przypadkach godność Sędziego Honorowego PZPS może być nadana pomimo niespełnienia wszystkich warunków podanych w punkcie 4 a) (na przykład w związku z pogorszeniem się stanu zdrowia uniemożliwiającym osiągnięcie wymaganego stażu sędziowskiego, w razie wypadku losowego, konieczności przerwania aktywnej działalności sędziowskiej z uwagi na wiek, itp.).
6. Sędzia Honorowy PZPS zachowuje dożywotnio posiadaną ostatnio klasę sędziowską.
7. Nadawanie godności Sędziego Honorowego PZPS odbywa się co do zasady raz do roku. Wyróżnienia te publikuje się w komunikatach PZPS.
8. Utrata godności Sędziego Honorowego PZPS następuje w razie utracenia przez sędziego praw publicznych lub postępowania nielicującego z godnością sędziego i działacza sportowego, względnie postępowania niezgodnego z zasadami etyki. Utratę godności Sędziego Honorowego PZPS orzeka Zarząd PZPS z inicjatywy własnej lub na wniosek WS PZPS.